مدیریت اطلاعات

تحلیل هم‌واژگانی مقالات فارسی حوزه کشاورزی کرمان در نمایه استنادی علوم ایران با رویکرد ترسیم نقشه علمی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس مسئول کتابخانه مرکزی دانشگاه شهید باهنر کرمان

2 عضو هیئت‌علمی بخش علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه شهید باهنر کرمان

3 عضو هیئت‌علمی بخش علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه یزد

چکیده

بخش کشاورزی یکی از مهم‌ترین قطب‌های اقتصادی کشور محسوب میگردد و سرمایه‌گذاری و توجه ویژه به این بخش امری اجتناب‌ناپذیر است. این پژوهش با هدف تحلیل هم‌واژگانی مقالات فارسی حوزه کشاورزی کرمان در نمایه استنادی علوم ایران با رویکرد ترسیم نقشه علمی انجام‌گرفته است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی – تحلیلی با رویکرد علم‌سنجی است و از طریق هم‌رخدادی واژگانی و با استفاده از فنون تحلیل شبکه‌های اجتماعی انجام‌شده است. جامعه موردمطالعه، مقالات فارسی حوزه کشاورزی کرمان نمایه شده در پایگاه استنادی علوم ایران در بازه زمانی 1378 تا 1394 هستند. برای ترسیم و تحلیل شبکه هم‌رخدادی  واژگانی از نرم‌افزار «راور ماتریس»، «اس. پی. اس. اس» و «یو.سی.آی.نت (510/6)» و «نت دراو» استفاده‌شده و طبقه‌بندی موضوعات با استفاده از روش خوشه‌بندی سلسله مراتبی "Ward linkage" صورت گرفته است. نتایج نشان می‌دهند که رشد تولیدات علمی در حوزه کشاورزی کرمان در بازه زمانی پژوهش سیر صعودی داشته و نشریات علوم آب‌وخاک و پژوهش و سازندگی، بیشترین سهم را در انتشار مقالات حوزه کشاورزی کرمان داشته‌اند. با استفاده از توزیع برادفورد 20 نویسنده به‌عنوان نویسندگان فعال این حوزه شناخته شدند. موضوعات منتسب به مدارک (کلیدواژه‌ها) با استفاده از نمودارهای سلسله مراتبی در 36 خوشه قرار گرفتند و پسته به‌عنوان فعال‌ترین زمینه پژوهشی این حوزه و پرکاربردترین کلیدواژه به‌کاررفته در مقالات، شناخته شد. در آخر باید گفت که تحلیل هم‌واژگانی می‌تواند از موضوعات پژوهشی، اصطلاحات مهم و رابطه بین آنها، تحلیل قابل قبولی ارائه دهد و به سیاست‌گذاران درجهت برنامه‌ریزی مناسب به منظور افزایش کمی و کیفی تولیدات علمی یاری رساند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Co-word Analysis of articles in related to kerman Agriculture in Islamic World Science Citation (ISCI) According to an Approach of Scientific map.

چکیده [English]

The agricultural industry is a basic pillar for economic issues in the country which needs to related investment and should be noticed. This study was done with the aim of Co-Word Analysis of articles in related to Kerman Agriculture in Islamic World Science Citation (ISCI) According to an Approach of Scientific map.
This research is a descriptive analytical study and systematically reviewed all Persian articles with agricultural subject in Islamic World Science Citation (ISCI). We focused on all studies which were done in Kerman province and published from 1999 to 2015.We used Co-word Analysis, hierarchical clustering and social network analysis by using Raver Matric software, SPSS, UC Net and Net drawer to design a related scientific map. The subjects were classified by Ward linkage method.
The results showed a positive trend for articles related to the field of agriculture in Kerman and Most of articles related to agricultural issues in Kerman province were published in two Journals which were "Soil and Water Sciences" and "research and development". Bradford distribution determined 20 researchers who were on the top of the list in this field. Hierarchical charts were provided for related subjects and we had 36 clusters. Pistachio was the first subject for researches in Kerman. Our results showed that Co-word analysis could lead to acceptable analysis for research subjects, important terms and their relationships and also helps   policy makers in order to increase the quantity and quality of scientific products.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Co-word Analysis
  • Scientific map
  • Islamic World Science Citation
  • Agriculture
  • Kerman
1.      ابراهیمی، وجیهه. (1393). بررسی وضعیت بین‌رشته‌ای مدیریت دانش از طریق مقایسه نقشه‌های موضوعی مدارک مرتبط. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی. دانشکده علوم اجتماعی. دانشگاه یزد.
2.      احمدی، حمید؛ سلیمی، علی و زنگیشه، الهه (1392). علم‌سنجی، خوشه‌بندی و نقشه دانش تولیدات علمی ادبیات تطبیقی در ایران. کاوش نامه ادبیات تطبیقی، (11)3، 1-28.
3.      اخوتی، مریم؛ صادقی، حلیمه؛ طالبیان، علی و بانشی، محمدرضا (1392). تحلیل استنادی و ترسیم نقشه علمی مطالعات کتابداری و اطلاع‌رسانی در پایگاه استنادی وب آو ساینس از سال 1993 تا 2011. دانش شناسی (علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی و فناوری اطلاعات)، (6)21، 9-26.
4.      الهی، شعبان؛ نقی زاده، رضا؛ قاضی نوری، سید سپهر و منطقی، منوچهر (1391). شناسایی جریان‌های غالب در حوزه توسعه نوآوری در مناطق با استفاده از روش تحلیل هم‌رخدادی  کلمات. بهبود مدیریت، (3)6، 136-158.
5.      ایران. وزارت جهاد کشاورزی. مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات.(1393). آمارنامه کشاورزی سال 1392. تهران: وزارت جهاد کشاورزی، معاونت برنامه‌ریزی و اقتصادی، مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات، جلد دوم.
6.      پشوتنی زاده، میترا و عصاره، فریده (1388). تحلیل استنادی و ترسیم نقشه تاریخ نگاشتی تولیدات علمی کشاورزی در نمایه استنادی علوم در سال‌های 2000 تا 2008. علوم و فناوری اطلاعات، (1)25، 23-52.
7.      توکلی زاده راوری، محمد و نجابتیان، مریم (1389). خوشه‌بندی مبتنی بر مدرک- اصطلاح: هم‌جواری موضوعات روان‌شناسی ازدواج در ادبیات زیست پزشکی در دوره‌های زمانی "1990-1999" و "2000-2008". مدیریت اطلاعات سلامت، (2)7، 172-186.
8.      حاضری، افسانه؛ توکلی زاده راوری، محمد و ابراهیمی، وجیهه (1394). تعیین طبقات اصلی مرتبط با مدیریت دانش در پایگاه وب آو ساینس و مطالعه همپوشانی موضوعی آن‌ها. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، (4)30، 997-1023.
9.      دیوداتو، ویرجیل پاسکوئاله (1391). دانشنامه علم‌سنجی؛ ترجمه غلامرضا حیدری و روح‌الله خادمی. تهران: کتابدار.
10.   رضاقلی لالانی، زهرا (1390). بررسی وضعیت تولیدات علمی اعضای هیئت‌علمی دانشگاه الزهرا در سال‌های 1384 تا 1388 و عوامل مؤثر بر تولیدات علمی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. گروه کتابداری و اطلاع‌رسانی. دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی. دانشگاه الزهرا
11.   سلطانی، غلامرضا؛ شجری، شاهرخ و سلمان زاده، سیروس (1386). بازده اقتصادی و توزیع منافع اجتماعی پژوهش، آموزش و ترویج کشاورزی در ایران. اقتصاد کشاورزی، (2)4، 1 -19.
12.   سهیلی، فرامرز؛ دانش، فرشید؛ مصری نژاد، فائزه و اسفندیاری مقدم، علیرضا (1390). قانون باروری پدیدآور در مورد تولیدات علمی محققان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بر اساس پایگاه وب آو ساینس. مدیریت اطلاعات سلامت، (8)6، 766-773.
13.   علیپور، محمد و درودی، نرگس (1390). خوشه‌بندی اطلاعات. فصلنامه کتاب، (2)21، 160-185.
14.   فتاحی، رحمت الله؛ دانش، فرشید و سهیلی، فرامرز (1390)." بررسی وضعیت جهانی تولیدات علمی دانشگاه فردوسی مشهد طی سال­های 1990-2010 در وبگاه علوم با هدف ترسیم نقشه علم این دانشگاه. پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی. 1(1)، 183-161.
15.   کریمیان مزیدی، محمدعلی و اشرافی، محمد (1386). تحلیل استنادی مقالات سه نشریه علوم کشاورزی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، دانش کشاورزی دانشگاه تبریز و تحقیقات کشاورزی ایران. فصلنامه کتاب، (1)69، 51-68.
16.   کهندل جهرمی، مرضیه (1393). ارزیابی تولیدات علمی پژوهشگران دانشگاه اصفهان در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام. شیراز: نامه پارسی.
17.   محسنی، حمید (1389). خلاصه مباحث کتابداری و اطلاع‌رسانی. تهران: نشر کتابدار.
18.   محمدی، احسان (1388). حوزه‌های تشکیل‌دهنده فناوری و علم نانو در ایران. پنجمین همایش دانشجویی فناوری نانو. تهران، دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشکده فناوری‌های نوین پزشکی.
19.   مکی زاده، فاطمه؛ دانا، مرضیه و طوسی، زیبا (1394) تعیین طبقات اصلی مرتبط با گردشگری در پایگاه آی اس سی و مطالعه هم‌پوشانی موضوعی آن‌ها. دومین همایش ملی گردشگری، سرمایه‌های ملی و چشم‌انداز آینده. اصفهان، شرکت توسعه‌سازان گردشگری اصفهان.
20.   مهرابی بشرآبادی، حسین (1386). بررسی آثار سیاسی و مزیت نسبی محصولات زراعی در استان کرمان. ششمین کنفرانس اقتصاد کشاورزی ایران. مشهد، دانشگاه فردوسی مشهد.
21.   ناصری جزه، محمود؛ طباطباییان، سیدحبیب‌الله و فاتح راد، مهدی (1391). ترسیم نقشه دانش مدیریت فناوری در ایران باهدف کمک به سیاست‌گذاری دانش در این حوزه. سیاست علم و فناوری، (1)5، 45-72.
22.   نگهبان، محمدباقر و محمدیان، سجاد (1393). پژوهش‌های سنجه‌ای در علم اطلاعات. تهران: چاپار.
23.   نوروزی چاکلی، عبدالرضا (1390). آشنایی با علم‌سنجی (مبانی، مفاهیم، روابط و ریشه‌ها). تهران: دانشگاه شاهد، مرکز چاپ و انتشارات.
24.   Chao-Chan, Wu.& Leu, Hoang-Jyh. (2014). Examining the trends of technological development in hydrogen energy using patent co-word map analysis. International journal of hydrogen energy, 39, 19262-19269.
25.   Chen, C. Song, I. Yuan, X. & Zhang, J. (2008). The thematic and citation landscape of data and knowledge engineering (1985-2007). Data & knowledge engineering, (67)two, 234-259.
26.   Hu, Jiming. &Zhang, Yin. (2015). Research patterns and trends of Recommendation System in China using co-word analysis. Information Processing and Management, 51. 329–339.
27.   Isti, Surjandari. Arian, Dhini. Nurman, Wibisana. & Esther Widya Impola Lumbantobing. (2015). University Research Theme Mapping: A Co-Word Analysis of Scientific Publications. International Journal of Technology, 3, 410-421.
28.   Leydesdorff, L.)2010). Eugene Garfield and algorithmic historiography: Co-word,Co-authors, and journal names. Annals of Library and Information Studies, (57)3, 248-260.
29.   Muñoz-Leiva, Francisco, Viedma-del-Jesús, María Isabel. Sánchez-Fernández, Juan· López-Herrera, Antonio Gabriel. (2011). an application of co-word analysis and bibliometric maps for detecting the most highlighting themes in the consumer behavior research from a longitudinal perspective. Qual Quant, 46, 1077–1095.
30.   Osareh, F. & McCain, K. W. (2008). The structure of Iranian chemistry research, 1990–2006: An author co-citation analysis. Journal of the American Society for Information Science and Technology, (59)13, 2146-2155.
31.   R. Borrett, Stuart., Moody, James & Edelmann, Achim. (2014). the rise of network ecology: Maps of the topic diversity and scientific collaboration. Ecological Modelling, 293, 111-127.
32.   Rosell, M. (2006). Introduction to information retrieval and text clustering. Swedish: KTH CSC.‏
33.   Zhao, L., Zhang, Q. (2011). Mapping knowledge domains of Chinese digital library research output, 1994–2010. Scientometrics, (89)1, 51-87.
مدیریت اطلاعات
دوره 2، شماره 1 - شماره پیاپی 2
تابستان 1395 و پاییز 1395
شهریور 1395
صفحه 74-96
  • تاریخ دریافت: 16 فروردین 1395
  • تاریخ بازنگری: 16 خرداد 1395
  • تاریخ پذیرش: 16 مرداد 1395